Tạo cơ sở pháp lý để Cảnh sát cơ động hoạt động hiệu quả

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga đề cập thực tế hiện nay phương tiên bay không người lái được sử dụng rộng rãi, có nguy cơ đe dọa, gây mất an ninh, an toàn các mục tiêu bảo vệ. Cho nên, cần tạo cơ sở pháp lý để cảnh sát cơ động ( CSCĐ) chủ động xử lý, ngăn chặn, vô hiệu hóa trong trường hợp cần thiết.

Sáng 26/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Cảnh sát cơ động (CSCĐ).

CSCĐ được giao huấn luyện chống khủng bố

Trình bày Báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật CSCĐ, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh (UBQPAN) Lê Tấn Tới cho biết, một số ý kiến đề nghị cân nhắc điểm đ khoản 2, Điều 12 về nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát vì không phải là nhiệm vụ thường xuyên và không mang tính đặc thù của CSCĐ.

Chủ nhiệm UBQPAN Lê Tấn Tới trình bày báo cáo tại hội trường.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) xin báo cáo như sau: Quy định nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát là kế thừa khoản 3 Điều 7 Pháp lệnh CSCĐ và đã phát huy hiệu quả trong bảo đảm ANTT tại các địa bàn trọng điểm trên cả nước. Để bảo đảm chặt chẽ, trên cơ sở luật hóa một số quy định hiện hành, UBTVQH đề nghị bổ sung Điều 12 quy định về tuần tra, kiểm soát bảo đảm ANTT của CSCĐ như dự thảo trình Quốc hội.

Một số ý kiến cho rằng hoạt động tuần tra, kiểm soát là hoạt động thường xuyên không mang tính cấp bách nên quy định quyền huy động trong trường hợp này là không phù hợp; có ý kiến đề nghị bổ sung các trường hợp khác CSCĐ được quyền huy động như phòng chống thiên tai, thảm họa…; có ý kiến đề nghị quy định CSCĐ chỉ được huy động trong các trường hợp thực hiện nhiệm vụ do CSCĐ chủ trì.

UBTVQH lý giải: Đối với nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát bảo đảm ANTT, trong quá trình tuần tra, kiểm soát, nếu phát hiện trường hợp vi phạm pháp luật nghiêm trọng đe dọa đến ANTT, an toàn xã hội cần có biện pháp ngăn chặn, xử lý, trấn áp kịp thời mà lực lượng tuần tra, kiểm soát không đủ điều kiện xử lý hiệu quả thì được phép huy động người, phương tiện, thiết bị dân sự để hỗ trợ thực hiện nhiệm vụ.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành thảo luận.

Quy định về thẩm quyền huy động người, phương tiện, thiết bị dân sự nhằm bảo đảm các điều kiện để CSCĐ hoàn thành nhiệm vụ được giao trong các trường hợp cấp bách, do đó dự thảo Luật chỉ quy định CSCĐ được huy động khi thực hiện các nhiệm vụ do CSCĐ chủ trì thực hiện quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 9 dự thảo Luật. Đối với nhiệm vụ tham gia, phối hợp phòng, chống, khắc phục thảm họa, thiên tai, dịch bệnh thì việc huy động người, phương tiện, thiết bị sẽ do lực lượng chủ trì quyết định.

Một số ý kiến đề nghị cân nhắc quy định "huấn luyện công tác phòng, chống khủng bố cho lực lượng chuyên trách và lực lượng bảo vệ thuộc các bộ, ngành, địa phương" tại khoản 3, vì không phải là nhiệm vụ chính của CSCĐ, không phù hợp với quy định của Luật Phòng, chống khủng bố.

Tuy nhiên, theo UBTVQH, Luật Phòng, chống khủng bố quy định Bộ Công an chủ trì "tổ chức thực hiện quy định về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác phòng, chống khủng bố". Bộ trưởng Bộ Công an đã giao CSCĐ tổ chức tập huấn, huấn luyện, bồi dưỡng nghiệp vụ chống khủng bố cho các cơ quan, đơn vị ngoài ngành Công an và nhiệm vụ này đã thực hiện có hiệu quả. Trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội, để bảo đảm chặt chẽ, UBTVQH đã chỉnh lý khoản 5 Điều này như dự thảo Luật trình Quốc hội.

Công tác tuần tra, kiểm soát của CSCĐ phát huy hiệu quả

Thảo luận tại hội trường, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đều thống nhất với sự cần thiết phải ban hành Luật CSCĐ và đồng tình với dự thảo luật lần này bởi nhiều nội dung dự thảo luật được tiếp thu, chỉnh lý; đánh giá cao tinh thần nghiêm túc tiếp thu ý kiến ĐBQH của UBTVQH và Cơ quan thẩm tra, Cơ quan soạn thảo.

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga thảo luận tại hội trường.

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) so sánh, dự thảo luật lần này đầy đủ, khoa học hơn, bổ sung một số quy định nhằm cụ thể hóa hơn nhiệm vụ và quyền hạn của CSCĐ. Về vấn đề còn nhiều ý kiến và dư luận quan tâm là nhiệm vụ của CSCĐ, nữ đại biểu cho rằng, dự thảo quy định CSCĐ có nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát bảo đảm ANTT là hợp lý vì quy định này kế thừa khoản 3, Điều 7 của Pháp lệnh CSCĐ. Bên cạnh đó, việc thực hiện nhiệm vụ vũ trang tuần tra kiểm soát của CSCĐ nhằm phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, nhất là đối với các đối tượng có hành vi cản trở người thi hành công vụ.

"Trong quá trình tuần tra, kiểm soát, CSCĐ sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ, phương tiện kỹ thuật, động vật nghiệp vụ theo kế hoạch, phương án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Thực tiễn những năm qua, công tác tuần tra, kiểm soát của CSCĐ đã phát huy hiệu quả trong bảo vệ ANTT trên địa bàn cả nước, nên chúng ta quy định nhiệm vụ này trong dự thảo luật là phù hợp" - ĐBQH tỉnh Hải Dương phân tích.

Toàn cảnh hội trường.

Về thẩm quyền ngăn chặn, vô hiệu hóa tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ trực tiếp tấn công, đe dọa tấn công hoặc xâm phạm mục tiêu bảo vệ của CSCĐ trong phạm vi cấm bay, khu vực hạn chế bay theo quy định của Chính phủ, ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga bày tỏ nhất trí với quy định trong dự thảo này và giải trình của UBTVQH. Vì hiện nay phương tiên bay này được sử dụng rộng rãi, có nguy cơ đe dọa, gây mất an ninh, an toàn các mục tiêu bảo vệ. Cho nên, cần tạo cơ sở pháp lý để CSCĐ chủ động xử lý, ngăn chặn, vô hiệu hóa các phương tiện này trong trường hợp cần thiết. Đặc biệt, dự thảo luật lần này so với dự thảo trình Kỳ họp thứ 2 đã bổ sung, chỉnh lý làm rõ các loại phương tiện bay và khu vực, phạm vi CSCĐ được phép ngăn chặn, vô hiệu hóa.

Cung cấp sơ đồ công trình giúp CSCĐ đáp ứng yêu cầu tác chiến

Về quy định CSCĐ có quyền yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp sơ đồ, thiết kế công trình, trụ sở, nhà ở, phương tiện trừ công trình quốc phòng, khu vực quân sự, phương tiện thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng và được vào cơ quan, tổ chức, cá nhân giải cứu con tin, trấn áp khủng bố, đại biểu cũng bày tỏ nhất trí vì đây là quy định kế thừa Pháp lệnh ở khoản 13, Điều 7.

"Một trong những nhiệm vụ chính của CSCĐ là chống khủng bố, nên quy định như thế nhằm đáp ứng yêu cầu tác chiến khi có tình huống xảy ra, nếu không thì CSCĐ khó hoàn thành nhiệm vụ. Thực tế có nhiều vụ bắt cóc, giam giữ con tin tại trụ sở cơ quan, tổ chức, chỗ ở cá nhân", đại biểu nhấn mạnh.

ĐBQH Quản Minh Cường thảo luận tại hội trường.

Đồng quan điểm, ĐBQH Quản Minh Cường (Đồng Nai) đề nghị Ban soạn thảo bỏ từ "yêu cầu" vì yêu cầu là có thể không thực hiện, do đó nên sửa thành "cơ quan, tổ chức, cá nhân phải cung cấp cơ đồ, thiết kế của công trình, trụ sở, nhà ở trừ công trình quốc phòng, khu quân sự, phương tiện thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng" để giải cứu con tin, trấn áp tội phạm khủng bố, đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội.

"Tôi lấy ví dụ, trong trường hợp cứu nạn, cứu hộ, một ngôi nhà cháy, mấy chục nạn nhân chết, CSCĐ được huy động đến rất nhanh rồi thì còn cần phải chờ lực lượng nào nữa mới được vào? Thậm chí lúc đó còn phải phá cửa luôn. Người ta không cung cấp sơ đồ thì CSCĐ làm sao cứu người được...", đại biểu viện dẫn.

Về quy định CSCĐ được trang bị máy bay, ĐBQH Quản Minh Cường cho biết, chuyện sử dụng máy bay, tàu ngầm là bình thường trên thế giới, các lực lượng Cảnh sát, Hải quan, Kiểm lâm, Kiểm ngư ở Nhật, Mỹ hay ngay Cảnh sát Hoàng Gia Thái Lan, Campuchia đều đã sử dụng nhiều các phương tiện này rồi. "Các đối tượng tội phạm, nhất là tội phạm ma túy hoạt động sử dụng máy bay trực thăng, thậm chí cả chuyên cơ. Cho nên vấn đề này đưa vào Luật CSCĐ là kịp thời", đại biểu nêu quan điểm.

Phát biểu giải trình thêm trước Quốc hội, thay mặt UBTVQH, Chủ nhiệm UBQPAN Lê Tấn Tới trân trọng cảm ơn, tiếp thu những ý kiến đóng góp tâm huyết, sâu sắc, trách nhiệm của các vị đại biểu Quốc hội đối với dự thảo Luật CSCĐ.

Về mục tiêu quan trọng về kinh tế, xã hội, khoa học kỹ thuật và loại hàng đặc biệt, Chủ nhiệm UBQPAN cho biết đã được quy định cụ thể trong Nghị định 37, ngày 23/4/2009, Nghị định 39 ngày 30/3/2001 và Nghị định 21 ngày 21/2/2018 của Chính phủ nên Ban soạn thảo và Cơ quan thẩm tra không đưa vào phần giải thích từ ngữ. "Trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội và chỉ đạo của UBTVQH, Thường trực UBQPAN sẽ chủ trì, phối hợp với Ban soạn thảo tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, tham mưu UBTVQH xây dựng Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật trình Quốc hội thông qua trong kỳ họp này" - đồng chí Lê Tấn Tới khẳng định.