Không được ngăn chặn, cản trở việc phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca

Đại biểu Quốc hội Lê Minh Nam nhấn mạnh, quy định trên là nội dung có tính chất pháp lý quan trọng, cần thiết, nhằm bảo đảm vừa giữ gìn tính trang nghiêm, tôn nghiêm của Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, vừa đáp ứng yêu cầu phổ biến đến Nhân dân.

Sáng 28/3, Hội nghị đại biểu Quốc hội (ĐBQH) chuyên trách thảo luận về một số dự án luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 3 đã cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ.

Báo cáo về một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật (UBPL) Hoàng Thanh Tùng cho biết, tại Báo cáo số 87, Chính phủ đề nghị cần có quy định chặt chẽ hơn về việc cho phép khai thác, sử dụng và phổ biến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca trong đời sống xã hội, đặc biệt là trên không gian mạng, nhằm vừa bảo đảm tính pháp lý, giữ gìn sự trang trọng, tôn nghiêm của Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, vừa đáp ứng nhu cầu phổ biến đến Nhân dân, hội nhập quốc tế và nhu cầu thực tiễn.

Chủ nhiệm UBPL Hoàng Thanh Tùng.

Qua nghiên cứu, Thường trực UBPL cơ bản thống nhất với sự cần thiết bổ sung quy định này. Tuy nhiên, về nội dung cụ thể Chính phủ đề nghị bổ sung trong dự thảo luật, Thường trực UBPL nhận thấy, quy định "Việc phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca theo quy định của pháp luật" là nguyên tắc chung trong áp dụng pháp luật, hơn nữa cũng không phù hợp với phạm vi điều chỉnh của Luật Sở hữu trí tuệ nên đề nghị không bổ sung vào Điều 7.

Ghi nhận một phần ý kiến của Chính phủ, UBPL đã sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 7 như sau: "Việc thực hiện quyền sở hữu trí tuệ không được xâm phạm lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và quy định khác của pháp luật có liên quan. Tổ chức, cá nhân thực hiện quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca không được ngăn chặn, cản trở việc phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca".

Qua thảo luận, ĐBQH Nguyễn Anh Trí (TP Hà Nội) đánh giá cao Chính phủ đã kịp thời bổ sung vấn đề này vào dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ để tránh được những rắc rối. Về nội dung tiếp thu, sửa đổi ở khoản 2 Điều 7 ông cũng bày tỏ tán thành, đặc biệt đối với tổ chức, cá nhân thực hiện quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca không được ngăn chặn, cản trở việc phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca.

ĐBQH Lê Minh Nam.

Đồng quan điểm, ĐBQH Lê Minh Nam (Hậu Giang) cho biết, trong hệ thống pháp luật của chúng ta từng có văn bản quy định về Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, nhưng chủ yếu là về xử lý hành vi xúc phạm Quốc kỳ. Đối với việc xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, đại biểu cho rằng, Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là đối tượng đặc biệt, là biểu tượng quốc gia được ghi trong Hiến pháp, do đó cũng cần phải có những quy định riêng và đối xử đặc biệt hơn so với những tac phẩm văn học nghệ thuật thông thường khác.

Cũng theo báo cáo của Chính phủ, về kinh nghiệm quốc tế, nhiều nước có quy định riêng về Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca cũng như quyền tác giả, quyền liên quan đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca. Thực tiễn thời gian vừa qua có một số vụ việc liên quan đến Quốc ca, như trường hợp ngắt tiếng khi phát những hình ảnh có hát Quốc ca, gây bức xúc trong dư luận xã hội cũng như ảnh hưởng đến việc Nhân dân được hát Quốc ca và ảnh hưởng đến hình ảnh, thể diện quốc gia. Trên một số Cổng thông tin điện tử có đăng thông tin về việc một trang thương mại điện tử có hành vi xúc phạm Quốc kỳ. "Bộ luật Hình sự đã có Điều 351 xử lý hành vi xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca... Thiết nghĩ, những vụ việc như thế cần có giải pháp khắc phục", ĐBQH tỉnh Hậu Giang nhấn mạnh.

Phân tích dưới góc độ bản quyền, ông đề nghị cần quy định cụ thể quyền tác giả và quyền có liên quan, tránh xảy ra việc nhân danh sáng tạo nghệ thuật để có hành vi ngăn chặn, cản trở khi sử dụng theo quy định pháp luật đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca Việt Nam; hay hành vi xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca; lợi dụng việc bảo hộ quyền tác giả hoặc quyền liên quan để cản trở việc tiếp cận, phổ biến, sử dụng thông qua các đối tượng được bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan có chứa Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca.

Các đại biểu tham dự hội nghị.

"Việc có thêm quy định về hành vi, chế tài bản quyền là nội dung có tính chất pháp lý quan trọng, cần thiết, nhằm bảo đảm vừa giữ gìn tính pháp lý, tính trang nghiêm, tôn nghiêm của Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, vừa đáp ứng yêu cầu phổ biến đến Nhân dân và đáp ứng yêu cầu thực tiễn", ĐBQH Lê Minh Nam đánh giá, bày tỏ nhất trí với đề nghị của Chính phủ và ý kiến thẩm tra của Thường trực UBPL, sửa đổi khoản 2, Điều 7.

Trong khi đó, ĐBQH Nguyễn Công Long (Đồng Nai) bày tỏ băn khoăn về việc quy định như vậy có giải quyết được vấn đề trong thực tiễn hay không. "Qua một sự kiện thể thao chúng ta không nghe được Quốc ca của Việt Nam, đặt ra rất nhiều vấn đề. Cho đến bây giờ, về sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca chúng ta chưa có văn bản nào quy định cả, chỉ dựa vào văn bản từ năm 1957, là lỗ hổng trong hoàn thiện khuôn khổ pháp lý", đại biểu nêu.

Cho rằng, thẩm quyền quy định việc sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy và Quốc ca thì không ai phù hợp hơn là Chính phủ, mà hiện chưa có văn bản nào quy định vấn đề này, nên chăng, ông đề nghị cân nhắc khoản 2 Điều 7.